Adam Mazur to ceniony krytyk sztuki, specjalizujący się w zagadnieniach z zakresu fotografii, której jest niepodważalnym znawcą i entuzjastą. Mimo tego, potrafi podejść z dystansem do omawianych przez siebie tematów, o czym najlepiej świadczy postawione przez niego pytanie — czy fotografia to sztuką? Odpowiedź na nie, nie jest ani prosta, ani oczywista.
Już Charles Baudelaire, jak przypomina autor, kwestionował tożsamość fotografii i sztuki (tej funkcjonującej w powszechnym rozumieniu). Poeta Paryża nie podważał znaczenia fotografii, jako ogromnego postępu technicznego, jednak przypisywał mu przede wszystkim funkcje dokumentalne. Tego typu oceny, pchnęły Adama Mazura do poruszenia kwestii zależności fotografii od rzeczywistości i sztuki oraz do próby odpowiedzi na pytanie o ich komplementarność czy przeciwstawność.
Mazur umieszcza fotografię pomiędzy nie-sztuką i nie-rzeczywistością. To dziedzina, z jednej strony konfrontowana (szczególnie) z malarstwem (zdjęcia służą często artystom za szkic, na podstawie którego tworzą obraz, wymagający większych/całkiem innych umiejętności technicznych). Z drugiej strony, fotografię pojmuje jako reprodukcję obrazów świata — niezwykle wiernych, ale „martwych”, gubiących istotę rzeczywistości.
Obok teorii fotografii, formułowanej przez Mazura, książka stanowi przede wszystkim przekrój jej historii. Jak pisze sam autor, celem pozycji jest zaszczepienie świadomości, wiedzy o nowym medium, konsekwencji jego pojawienia się i spojrzenie na polską fotografię w kontekście ogólnoświatowym — skonfrontowanie ich różnic, niedociągłości, które wydają się więcej mówić o specyfice lokalnej. Widzimy zatem fotografię zarówno na osi historycznej (diachronicznej) jak i współczesnej (synchronicznej), co uruchamia wiele kontekstów i punktów widzenia.
Zaczynając od samego początku fotografii w Polsce (1939), kiedy pełniła głównie funkcję dokumentalną, poprzez fotografię portretową (zdjęcia pośmiertne), kończąc na charakterze rozrywkowym, Mazur oczywiście nie jest w stanie wyczerpać tematu i przedstawić pełnej historii tego szerokiego zjawiska, jednak, dzięki swojej książce, osiąga postawiony w wstępie cel — zaszczepia świadomość (wieloaspektowości, obszerności tematu). Historie fotografii… będą zdecydowanie istotną pozycją na bibliograficznej liście poświęconej fotografii.
Historia fotografii w Polsce 1939-2009, A. Mazur, Kraków 2009.
kw
mała litera blog 